[ Pobierz całość w formacie PDF ]
S informacje pomocnicze, takie jak data i czas utworzenia pliku, data i czas ostat-
niej modyfikacji.
Przez organizacjÍ pliku rozumie siÍ dwa pojÍcia: organizacjÍ fizycznÀ okreúlajÀcÀ
sposÛb rozmieszczenia pliku w pamiÍci fizycznej i organizacjÍ logicznÀ rozpatrywanÀ
z punktu widzenia metody dostÍpu do danych.
Oprogramowanie systemów komputerowych 169
9.35. W jaki sposÛb system operacyjny zarzÀdza urzÀdzeniami
i operacjami wejúcia/wyjúcia?
Do podstawowych zadaÒ modue"Ûw zarzÀdzajÀcych urzÀdzeniami wejúcia/wyjúcia
naleøy:
S úledzenie stanu urzÀdzeÒ i jednostek sterujÀcych
S przydzielanie i zwalnianie tych zasobÛw zgodnie ze strategiÀ we"aúciwÀ dla dane-
go typu zasobu
S bezpoúrednia obse"uga urzÀdzeÒ za pomocÀ specjalnych programÛw standardo-
wych
S udostÍpnianie uøytkownikom komputera urzÀdzeÒ wirtualnych.
Pierwsze dwie grupy zadaÒ nie odbiegajÀ istotnie od podobnych zadaÒ realizowa-
nych w innych modue"ach zarzÀdzajÀcych zasobami. Nie oznacza to, øe sÀ one proste
i e"atwe. Istotne cechy charakteryzujÀce zarzÀdzanie operacjami wejúcia/wyjúcia naj-
pee"niej jednak uwidaczniajÀ siÍ w dwÛch ostatnich grupach zadaÒ.
Standaryzacja obse"ugi urzÀdzeÒ zewnÍtrznych stanowie"a istotny krok naprzÛd w za-
kresie ue"atwienia korzystania z komputera. Standardowe programy obse"ugi urzÀdzeÒ
bezpoúrednio sterujÀ ich pracÀ, obse"ugujÀ przerwania i reagujÀ na be"Ídy. Z punktu wi-
dzenia systemu operacyjnego programy obse"ugi urzÀdzeÒ sÀ procesami dziae"ajÀcymi
w sposÛb ciÀge"y.
DefiniujÀ one urzÀdzenia logiczne, identyfikowane nazwami. Ten fakt ma ol-
brzymie znaczenie z punktu widzenia uøytkownika. Gdyby program, ktÛry czyta se-
kwencyjnie rekordy, przetwarza je i sekwencyjnie wyúwietla wyniki, miae"by byÊ wy-
konywany w komputerze, ktÛry nie ma standardowych programÛw obse"ugi urzÀdzeÒ,
znaczna czÍúÊ programu musiae"aby realizowaÊ tÍ obse"ugÍ we we"asnym zakresie. Co
wiÍcej, program ten mÛge"by dziae"aÊ tylko na okreúlonym zestawie sprzÍtu. Tymcza-
sem w systemie ze standardowÀ obse"ugÀ urzÀdzeÒ moøna program napisaÊ tak, øe bÍ-
dzie dziae"ae" z rÛønymi urzÀdzeniami. W zaleønoúci od konkretnych rozwiÀzaÒ wystar-
czy tylko zmieniÊ nazwy urzÀdzeÒ logicznych.
Drugim istotnym udogodnieniem jest tworzenie nowych, wirtualnych urzÀdzeÒ
wejúcia/wyjúcia. Odnosi siÍ to zwe"aszcza do urzÀdzeÒ wykorzystywanych wspÛlnie,
takich jak np. drukarka. W przypadku drukarki nie moøna oczywiúcie dopuúciÊ, øeby
wydruki produkowane przez rÛøne programy przeplatae"y siÍ co kilka wierszy. Przy-
dzielenie drukarki na wye"ÀcznoúÊ jednemu programowi i przekazywanie jej nastÍpne-
mu dopiero po zakoÒczeniu pracy przez poprzednika teø jest nie do przyjÍcia, gdyø
stopieÒ wykorzystania urzÀdzenia bye"by niewielki. We"aúciwym rozwiÀzaniem tego
problemu jest zdefiniowanie urzÀdzeÒ wirtualnych. Moøna zdefiniowaÊ tyle drukarek
wirtualnych, ile jest programÛw, ktÛre ich potrzebujÀ. Wydruki ostatecznie ukazujÀ siÍ
na tej samej rzeczywistej drukarce, lecz kaødy z programÛw dziae"a tak, jakby miae"
170 Komputer - czÍsto zadawane pytania
we"asnÀ. Za realizacjÍ urzÀdzeÒ wirtualnych odpowiada modue" nazywany spoolerem
(ang. Simultaneous Peripheral Operation On-Line). Powoduje on buforowanie na dys-
ku wydrukÛw pochodzÀcych od poszczegÛlnych programÛw i ustawia je w kolejce do
rzeczywistej drukarki.
9.36. W jaki sposÛb przebiega komunikacja operatora
komputera z systemem operacyjnym?
Uøytkownik komputera komunikuje siÍ z systemem operacyjnym zazwyczaj przy
uøyciu klawiatury i myszki, a wyniki moøe obserwowaÊ na ekranie monitora lub na
drukarce.
System operacyjny posiada graficzny lub tekstowy interfejs, ktÛry ue"atwia uøyt-
kownikowi komunikacjÍ z komputerem. Obecnie najczÍúciej spotyka siÍ interfejsy
graficzne, korzystajÀce z intuicyjnych metod komunikacji (MS Windows, X-windows).
Interfejsy tekstowe sÀ popularne wúrÛd systemÛw UNIX. ChoÊ nie wyglÀdajÀ tak
przystÍpnie jak ich graficzni konkurenci, to sÀ czÍsto wykorzystywane przez zaawan-
sowanych uøytkownikÛw.
Za poúrednictwem systemu operacyjnego uøytkownik komputera moøe:
S uruchamiaÊ i zatrzymywaÊ programy
S instalowaÊ jakiekolwiek oprogramowanie w systemie
S zarzÀdzaÊ urzÀdzeniami zewnÍtrznymi i przydzielaÊ je dla poszczegÛlnych pro-
gramÛw
S przydzielaÊ priorytety poszczegÛlnym programom
S wykonywaÊ operacje na plikach.
System operacyjny wyúwietla na monitorze komunikaty przeznaczone dla uøyt-
kownika. Komunikaty te z regue"y stanowiÀ odpowiedü na zlecenie bÀdü teø sÀ infor-
macjÀ o pewnych zdarzeniach.
9.37. Co to sÀ translatory i jaka jest rÛønica miÍdzy
kompilatorami a interpreterami?
Translator to Ñte"umaczî programu napisanego w jÍzyku wysokiego poziomu lub
asemblerowym na program w jÍzyku wewnÍtrznym. WyrÛønia siÍ kompilatory i in-
terpretery.
Przy kompilacji uzyskuje siÍ w pamiÍci komputera przeke"ad cae"ego programu
ürÛde"owego, zwany programem wynikowym. Dopiero po zakoÒczeniu procesu kom-
pilacji moøna przystÀpiÊ do wykonania tego programu. Translacja interpretacyjna po-
Oprogramowanie systemów komputerowych 171
lega na tym, øe te"umaczenie poszczegÛlnych jednostek ske"adniowych programu ürÛ-
de"owego nastÍpuje wtedy, gdy przychodzi kolej ich wykonania, czyli moøna wykony-
waÊ program, nie czekajÀc na zakoÒczenie translacji cae"ego programu ürÛde"owego.
Mamy tu wiÍc do czynienia z takim trybem translacji, ktÛry moøna streúciÊ w sfor-
mue"owaniu Ñczytaj fragment programu, te"umacz go i wykonajî. W technice interpreta-
cji nie mamy wiÍc do czynienia w ogÛle z pojÍciem programu wynikowego, ktÛre jest
charakterystyczne jedynie dla techniki kompilacyjnej. Technika kompilacyjna jest
szybsza, a technika interpretacji prostsza. RÛønica szybkoúci w obu technikach jest
widoczna w programach zawierajÀcych pÍtlÍ, gdyø w technice interpretacyjnej te"uma-
czenie jest wykonywane tyle razy, ile istnieje obiegÛw pÍtli.
TechnikÍ kompilacyjnÀ symbolicznie ilustruje rysunek 9.4.
Pamięć zewnętrzna
I. Kompilacja programu
biblioteki programowe
Komputer
Pamięć operacyjna
Program
Kompilator
zródłowy
(J )
Program
wynikowy
(J )
II. Wykonywanie programu
Komputer
Pamięć operacyjna
Dane Wyniki
Program
wynikowy
(J )
Rysunek 9.4 Kompilacja
Z rysunku 9.4 wynika, øe program zwany kompilatorem traktuje napisany przez
uøytkownika program w jÍzyku ürÛde"owym (JZ) tak jak dane do programu. Wynikiem
dziae"ania kompilatora jest program zapisany w jÍzyku wewnÍtrznym (JW). W procesie
kompilacji sÀ takøe wstawiane w odpowiednie miejsca programu wynikowego typowe
172 Komputer - czÍsto zadawane pytania
podprogramy biblioteczne, jeúli ich uøycia øÀda program ürÛde"owy. Podprogramy bi-
blioteczne mogÀ byÊ napisane w jÍzyku wewnÍtrznym, asemblerowym lub wysokiego
poziomu. W dwÛch ostatnich przypadkach konieczne jest takøe ich te"umaczenie.
Interpreter, jak to przedstawiono na rysunku 9.5, czyta zarÛwno program ürÛde"o-
wy, jak i dane do tego programu i dokonuje te"umaczenia, po czym wykonuje fragment
[ Pobierz całość w formacie PDF ]