[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rokoko, empire, wspomniany ju\ renesansowy kabinet, wyglądające na romańskie krzesło.
Udający wielkie zainteresowanie przegląd mebli przerwało mi wypowiedziane dość
ostrym tonem pytanie starszej z pań:
A właściwie jakiego mebla pan szuka?
No có\ odparłem zmieszany jak ju\ siostrzenica mówiła, z czym zresztą zgodziła
się pani kole\anka, chciałbym się zdać raczej na urok jakiegoś mebla, ni\ na jego
przynale\ność do konkretnego stylu... i nagle, ten ju\ tyle razy wspominany duszek czy te\
chochlik zapalił mi iskierki w oczach:
Ale przyznam się, \e najbardziej odpowiada mi bidermeier. Marzyłby mi się jakiś fotel
w tym stylu. Słyszałem, \e są bardzo wygodne. Chciałbym te\, aby był fornirowany jasnym
drewnem. Najlepiej z motywami roślinnymi. Taki pogodny mebelek pasowałby mi bardzo do
jasnego salonu. Niestety, akurat takiego fotela u pań nie widzę.
Przykro mi skinęła głową antykwariuszka, jakby na przekór temu gestowi i słowom
wzruszając ramionami. Będzie pan musiał poszukać u konkurencji...
Ale przecie\ panie mają krzesło romańskie! nie dawałem za wygraną.
Spojrzała na mnie z wyrazną ju\ niechęcią:
Tam stoi, pod oknem. Jednak... stłumiła jakieś słowa to pański wybór!
Faktycznie, pod oknem stało krzesło wyglądające na romańskie. Mówię wyglądające ,
krzesła romańskie bowiem są wielką rzadkością. Tak naprawdę to w swoim \yciu dokładnie
obejrzałem tylko jedno romańskie krzesło z kościoła w Aspo.
Podszedłem do wskazanego mi mebla i wtedy usłyszałem głos blondynki:
Coś pan kręci, drogi panie: raz bidermeier, raz gotyk. To marzy się panu wygoda fotela,
to znów chce pan cierpieć męki siedzenia na romańskim krześle, równie przytulnym, jakby
wykuto je z marmuru, prostopadle Å‚Ä…czÄ…c siedzenie z oparciem!
Błękitne, du\e oczy lśniły kpiąco. Nie było sensu dalej udawać. Podjąłem walkę!
Powolutku obszedłem krzesło i pstryknąłem lekcewa\ąco w jego dumne oparcie.
To ma być romańskie krzesło? Owszem, nie przeczę, wykonano je w tym stylu. Ale
sprzedawać je jako oryginał? Proszę pani?!... zawiesiłem złośliwie głos.
Starsza dama a\ podskoczyła do mnie:
Co te\ pan mówi! Nasze meble oceniają znakomici rzeczoznawcy. Zresztą, Joanna,
moja córka, studiowała historię sztuki i specjalizowała się w meblarstwie!...
Zły duszek rozszalał się we mnie:
Mo\e i studiowała, ale czy ukończyła? zerknąłem na blondynkę.
Odpowiedziała jasnym i na Boga! znów kpiącym spojrzeniem.
Ju\ ja cię pouczę, niedouczona studentko! zakrzyknąłem w duchu, a głośno, słodkim
głosem, rozpocząłem pouczającą przemowę:
Jak wiadomo, romańskie meble wykonywali cieśle, a nie stolarze. Obrabiano je więc
siekierą, nie strugiem. Większość autentycznych mebli z tego okresu zachowało jeszcze ślady
ostrza. Tworzono je z bali, uzupełniając ewentualnie elementami z grubych desek. Tu ju\ na
pierwszy rzut oka widzimy, \e krzesełko spojone jest z cienkich beleczek i równie wątłych
desek. Precyzja zaś obróbki wskazuje wyraznie, \e do produkcji naszego mebla u\yto
współczesnych nam narzędzi. Fakt, \e zachowano starannie styl epoki. Ale to jedyne, co
dobrego mo\na by o owym krześle powiedzieć. Chyba, \e ucieszy nas znaczna obni\ka ceny,
której zapewne panie, jako szanujące się antykwariuszki, teraz dokonają.
Zosia i Jacek zachichotali radośnie, tak im się mój wykład spodobał. A jeszcze głośniej
się zaśmiali, gdy dodałem:
Zresztą, nie ukrywajmy: to krzesło nie jest jedynym falsyfikatem, jaki tu widzę!
To... to autentyczne romańskie krzesło! z trudem łapała powietrze pani Hanna. Mamy
na nie certyfikat!
Równie autentyczny brnąłem dalej w złośliwość. Proszę spojrzeć skinąłem ku
pani Joannie i przyklęknąłem przy nieszczęsnym krześle. Jako historyk sztuki orientuje się
pani, \e powinny tu być złączenia jednoczopowe typu ciesielskiego... A nie ma! Nie ma te\
łączników drewnianych ani nawet metalowych. To współczesna robota stolarska! wstałem
otrzepujÄ…c spodnie.
Kpina w błękitnych oczach zwolna ustępowała ciekawości. A ja perorowałem dalej
obchodzÄ…c salon:
Proszę zwrócić uwagę choćby na tę szafę gdańską. Owszem, przypomina, dla
niedoświadczonego oka, autentyczny mebel z XVI wieku. Wielka szkoda, \e nim nie jest!
Szafy gdańskie wykonywano bowiem z dębiny bądz orzecha. A tu mamy, sympatyczny
zresztą, lecz ju\ z kilku kroków demaskujący fałszerzy, buk! Co do urzezbienia, to chyba za
mało jest fryzów jak na ówczesny styl. No, a przede wszystkim brakuje silnie profilowanego
łamanego gzymsu wieńczącego.
Bo mo\e tę szafę zrobiono nie w Gdańsku, lecz w Elblągu? Tam te\ wytwarzano meble
zwane gdańskimi broniła się resztką sił pani Hanna.
Skłoniłem się przed jej wiedzą:
Owszem, w ElblÄ…gu wykonywano podobne. Ale niestety, proszÄ™ pani, nie znaleziono
jeszcze szafy gdańskiej wytworzonej w Elblągu z drzewa bukowego!
Blondynka wpatrywała się we mnie z najwy\szą uwagą. Wreszcie odezwała się, wolno
cedząc słowa:
Pan tu nie przyszedł wcale kupować...
A jak pani myśli, po co? zapytałem z głupia frant.
Tego nie wiem.
Ale ja wiem! prawie krzyknęła pani Hanna. Ktoś pana nasłał, aby zepsuł pan naszą
reputację! Naiwna byłam; przecie\ wystarczy na pana spojrzeć, \eby wiedzieć, \e groszem
pan nie śmierdzi i gdzie tam panu do kupna antyków!
Na takie, jak u pani, mo\e i wystarczy mi grosza! odciąłem się ostro, a Zosia wtrąciła:
Mówiłam, \e wujek ma cztery dyskoteki!...
Wspomniałaś, dziecko, o jednej... upomniała ją pani Joanna.
Zosia umilkła i poczerwieniała ze wstydu.
Ja natomiast kontynuowałem spór, udając, \e nieszczęsna uwaga o dyskotekach wcale
mnie nie dotknęła. Nawet starałem się mówić uprzejmiej:
ZdajÄ™ sobie sprawÄ™, ba, wiem o tym dobrze, \e ekspertyza rzeczoznawcy du\ej klasy
wiele kosztuje. Zapewne więc opierały się panie w swej ocenie sprzedawanych mebli na
[ Pobierz całość w formacie PDF ]